بیماریهای واگیر(پایه دو)

بیماریهای واگیر(پایه دو)

فرمت: pdf  تعداد صفحات:93

فهرست:

عنوان

ادامه پایه یک:

فصل اول:بیماری مالاریا

فصل دوم:بیماری آنفلوانزا

فصل سوم:بیماری تب مالت

فصل چهارم:بیماری هاری

فصل پنجم:بیماری سیاه زخم

فصل ششم:بیماری قارجی (کچلی)

فصل هفتم:بیماری سالک

فصل هشتم:بیماری جرب یا گال

فصل نهم:بیماری مننژیت

فصل دهم:بیماری توکسوپلاسموز

فصل یازدهم:بیماری طاعون

فصل دوازدهم:بیماری تیفوس

فصل سیزدهم:بیماری سفلیس

فصل چهاردهم:بیماری سوزاك

فصل پانزدهم:بیماری ایدز

مقدمه:

بیماریهای عفونی واگیرداراز قدیمی ترین دشمنان سلامت بشر هستند.همه گیريهای بزرگ ایجادشده توسط برخی ازآن ها(مانندوبا_طاعون وآنفلوآنزا)در قرن های گذشته خسارات سنگینی برجامعه بشری واردکرده است.

علیرغم پیشرفت های شگرف علم پزشکی در زمینه های پیشگیری و درمان بیماری واگیر،متأسفانه هنوز هم بیماریهای عفونی با قابلیت ایجاد اپیدمی به عنوان یک مشکل بهداشتی در سراسر جهان مطرح هستند.بروزمقاومت دارویی در عوامل بیماری زا و یا ناقلین آن ها،بازگشت مجدد برخی بیماریها به مناطقی که سال هاعاری از آن بیماری بوده اند.(بیماری های باز پدید)،و ظهور بیماری های جدید(بیماری های نو پدید)،وجودشرایط خاص و فوق العاده جمهوری اسلامی ایران از ابعاد مختلف،اعم از پتانسیل بروز حوادث غیرمترقبه،واقع شدن در منطقه مدیترانه شرقی،همسایگی با کشورهای در حال توسعه با شاخص های نامطلوب سلامتی،تنوع آب و هوایی،وسعت جغرافیایی زیاد،جابجایی جمعیت و مهاجرپذیری،خیل عظیم پناهندگان ازکشورهای همسایه، وجود مناطق روستایی توسعه نیافته،تغییرات جدی شرایط اقلیمی و آسیب محیط زیست باعث گردیده تا احتمال بروز همه گیری و طغیان بیماری های واگیردار همواره کشور را تهدید نماید.برای مدیریت صحیح کنترل بیماریهای واگیر،اطلاعات جامع و به روز درخصوص آنها موردنیاز است و ابزار تأمین این اطلاعات،نظام مراقبت بیماری ها است.

یکی از دلایل عدم گزارش دهی مناسب و به موقع این بیماری ها،آشنائی ناکافی کارکنان رده های بهداشتی و درمانی با ضرورت و فواید این امر و چگونگی انجام آن است.

مالاریا

تعریف:یک بیماری انگلی تک یاخته ای است که بوسیله پشه آنوفل و از طریق نیش آن منتقل می شود.نشانه های مقدماتی 4 نوع مالاریای انسانی ممکن است آن اندازه به هم شبیه باشندکه تشخیص انها ازیکدیگر بدون بررسی آزمایشگاهی غیرممکن باشد علاوه بر این روند تب بیماردر چند روز اول بیماری مشابه مراحل اولیه بیماری های دیگر(باکتریایی،ویروسی،انگلی)است.

علائم بالینی:این بیماری به صورت عفونت حاد و در بیشتر موارد به شکل خفیف ایجاد می شود ویژگی علائم بالینی آن تب های متناوب همراه با حمله دوره ای است.4 گونه از انگل پلاسمو دیوم سبب ایجاد مالاریا می شودکه ازبین آنها مالاریا فالسیپارم تب 2 روز یکباربدخیم،لرز،عرق،سرفه،اسهال وناراحتی های تنفسی ایجادمی کند.این بیماری برخی اوقات پیشرفت نموده سبب زردی،اختلال انعقاد خون،نارسایی کبدوکلیه،آنسفالیت حاد،ورم ریوی ومغزی،اغماومرگ می شود.

نشانه های خطر بالینی:ناتوانی در خوردن و آشامیدن_استفراغ مکرر_تشنج درطی بیماری کنونی_اختلال هوشیاری یا گیجی_ ناتوانی در نشستن و ایستادن_اختلال تنفسی_تببالا(رکتال بالای 40درجه یا زیربغل بالای5/39)_زردی ودرگیری کبد_ادرار تیره رنگ.

سایر اشکال انگل مالاریا معمولا خطرمرگ ندارنداین گونه هابیماری خفیف تری راایجاد می کنندکه باعلائم بی قراری مبهم و افزایش آرام درجه حرارت بدن شروع شده سپس لرزتوام با احساس سرماوتب شدیدگاهی سردرد وتهوع و استفراغ ومتعاقب آن تعریق زیادایجاد می شود.دربرخی ازافراد علاوه برعلائم کلاسیک بیماری درد عضلانی ودردهای مفصلی نیزمشاهده می شود . آلودگی باانگل پلاسمودیوم مالاریاتب3روزیکبار وسایر گونه ها تب2روز یکبارایجاد می کند.

تشخیص:با مشاهده انگل درلام خون محیطی انجام می شود ممکن است برای تشخیص آلودگی به دلیل دیده نشدن انگل در بیمارانی که تازه درمان شده اند ویا تحت رژیم درمانی شدیدقرار داشته اند آزمایشهای میکروسکوپی مکرر در هر12 تا24ساعت یکبار بسیار ضرورت دارد.بهترین نمونه برای تشخیص لام خونی است که درهنگام لرز ازبیمارگرفته می شود.برای ارزیابی درمان نیز در روزهای3و7و14و21لام تعقیب تهیه می شود.

عامل عفونت:تک یاخته های انگلی ازجنس پلاسمودیوم شامل:پلاسمودیوم فالسیپارم،پلاسمودیوم ویواکس،پلاسمودیدم مالاریه وپلاسمودیوم اووال.

بروز آلودگی مخلوط بابیش ازیک نوع پلاسمودیوم اندمیک(بومی)بیماری نادر نیست.

وقوع:تقریبا نیمی از جمعیت جهان دربیش از یکصدکشور جهان درمعرض خطربیماری هستند.

کشور ما یکی ازمناطق مهم مالاریا خیزدرجهان به شمار می رود.بیماری ناشی ازگونه های ویواکس،فالسی پارم ومالاریادرنقاط مختلف مملکت ومخصوصامناطق شرقی و جنوب شرقی یافت می شود.در حال حاضرمنطقه مشکل کشوراز نظر بروزوشیوع بیماری مالاریا شامل استان هرمزگان،استان سیستان و بلوچستان،و مناطق گرمسیر استان کرمان می باشد.

منطقه مشکل:در این مناطق ظهور آنوفل های مقاوم به حشره و سویه های پلاسمودیوم فالسی پارم مقاوم به کلرو کین و هم چنین ترددمهاجران بیگانه،کنترل بیماری رابا مشکل مواجه ساخته است.مسافرت به این مناطق خطرابتلا به مالاریا راافزایش می دهد.

مخزن:به غیر از مالاریا فالسی پارم که نزد انسان،میمونهای افریقایی وآمریکایی شیوع داردانسان تنهامخزن مهم انگل های مالاریای انسانی است.

روش انتقال:انتقال انگل به انسان به وسیله نیش پشه آنوفل ماده آلوده صورت می گیرد.اغلب گونه های این پشه در غروب و ساعات اولیه شب تغذیه می کننداوج فعالیت برخی از آنوفل های مهم درحوالی غیر شب و یا ساعات اولیه صبح است. هنگامی که یک پشه آنوفل ماده خون انسان بیمار را(دارای اشکال جنسی پلاسمودیوم)می خورد.چرخه تکامل انگل دربدن حشره آغاز می شود.

مدت زمانیکه برای سیر تکاملی انگل دربدن پشه لازم است بسته به نوع پلاسمودیوم ودرجه حرارت محیط بوده،بین8تا35روز طول می کشد.تعدادی ازانگلهای درحال تکامل به غدد بزاقی پشه می روندبالغ شده به مرحله آلوده کنندگی می رسندوپشه هنگام خونخواری انگل هارا به میزبان منتقل می کند.

ادامه مطلب رابادانلود فایل پیوستی مشاهده کنید:

بهورز و بیماری کم کاری مادرزادی تیرویید

بهورز و بیماری کم کاری مادرزادی تیرویید

فرمت: pdf  تعداد صفحات:31

مقدمه

كم كاری تيروئيد يكی از علل مهم قابل پيشگيری عقب ماندگی ذهنی در نوزادان است. در صورت وجود كم كاری تيروئيددر جنين، اختلالاتی در ارگانهای مهم از جمله سيستم عصبی مركزی و اسكلتی ايجاد می شود، اغلب نوزادان در بدو تولدكاملا طبيعی به نظر می رسند، تشخيص دير هنگام و با تأخير موجب عقب ماندگی ذهنی و اختلال در رشد و نمو نوزادمبتلا خواهد شد.

اپيدميولوژی بيماری در جهان و ايران:

بطور كلی ميزان بروز بيماری در جهان در هر 3000 تا 4000 تولد زنده برآورد شده است اين ميزان در كشورهای آسيايی در مقايسه با كشورهای اروپايی بيشتر است كه از علل اين اختلاف می توان به موارد زير اشاره نمود:

1. وجود هم خونی بيشتر، كه در افراد يك قوم با نژاد خاص وجود دارد.
2. كمبود يد درمنطقه كه شانس بروز كم كاری تيروئيد بخصوص نوع گذاری آن افزايش می دهد.
3. احتمال تغييرات خاص ژنتيكی در افراد ساكن آسيا بيشتر است.

با توجه به پژوهش های انجام شده در شهرهای اصفهان ، تهران و شيراز ميانگين بروز كم كاری تيروئيد در ايران ١در هر1000تولد زنده تخمين زده می شود.با انجام غربالگری به موقع نوزادان باعث شناسايی زود رس به كم كاری و در نتيجه درمان سريع و به موقع خواهد شد.

دلايل پيشگيری و غربالگری كم كاری تيروئيد نوزادی

1. ميزان بروز بيماری يك در سه هزار تا چهار هزار تولد می باشد كه حاكی از ميزان بروز بالای بيماری در جهان می باشد.
2. به دليل كم و غير اختصاصی بودن علائم و نشانه های كم كاری تيروئيد در اوايل دوران شيرخوارگي و نوزادی، در اغلب
   موارد تشخيص بيماری با تأخير صورت ميگيرد.
3. شناسايی و درمان با تأخير بيماری، با عوارض جبران ناپذير مغزی بويژه كاهش شديد ضريب هوشی در مبتلايان همراه است.
4. در صورت شناسايی و درمان به موقع بيماری كه در برنامه های غربالگری كاملا ممكن است، از عوارض بيماری پيشگيری بعمل می آيد.
5. آزمونهای غربالگری با درجه حساسيت و اختصاصی بودن بالا در دسترس می باشد(TSH_T4 ویاهردو)
6. درمان بيماری به راحتی امكان پذير است و نياز به اقدامات پرهزينه و بيمارستانی ندارد
7. درمان كم كاری تيروئيد در صورتی كه به موقع آغاز شود كاملا موثر است.

تيروئيد و كار غده تيروئيد

تيروئيد غده كوچكی است كه در جلوی گردن قرار دارد وظيفه اصلی غده تيروئيد توليد و ترشح هورمونی به نام تيروكسين در بدن ميباشد. اين هورمون نقش مهمی در سوخت و ساز سلولهای مختلف و رشد و نمو بدن دارد. اثرات هورمون دررشد و تكامل مغز بسيار مهم و ضروری می باشد در صورتی كه به هر دليل اين هورمون در بدن توليد نشود يا توليد آن كم باشد عوارض مختلفی در بدن بوجود می آورد كه در سنين مختلف اين عوارض متفاوت می باشند. گاهی توليد بيش از حدطبيعی هورمون نيز سبب مشكلات عديده می شود.

بيماری كم كاری تيروئيد و علائم مربوط به آن

به هر علتی هورمون تيروكسين در بدن نوزاد، كم باشد و يا عملكرد طبيعی نداشته باشد اين بيماری بوجود می آيد كه علايم آن در نوزادان مبتلا به شرح زير است:

تولد بعد از هفته 42 حاملگی، يرقان (زردی) طول كشيده، ادم در نوزادان، مك زدن ضعيف، شير نخوردن به مقدار كافی كاهش درجه حرارت بدن، كبودی در انگشتان دست و پا، مشكلات تنفسی، وزن نگرفتن، كاهش دفعات دفع مدفوع،يبوست، زبان بزرگ و صدای گريه خشن. اين علايم در هفته اول تولد قابل تشخيص می باشد.

عوارض كم كاری تيروئيد

رشد و تكامل مغز تا حدود 3 سالگی ادامه دارد، به همين دليل كم كاری تيروئيد باعث عوارض جبران ناپذيری بر رشد وتكامل مغز و اعصاب مركزی نوزاد ميشود. رشد طولی و قد نوزاد نيز تحت تأثير اين بيماری قرار گرفته و كند می شودبنابراين اين بيماری با عوارضی نظير عقب ماندگی ذهنی، كوتاهی قد و كاهش شنوايی همراه است، غربالگری نوزادان درسنين 3 تا 5 روز بعد از تولد از اهميت بسيار زيادی برخوردار می باشد.

برای جلوگيری از بروز عوارض بيماری در نوزادان، تشخيص به موقع در همان روزهای اول زندگی و درمان در اسرع وقت باقرص لووتيروكسين می باشد كه بر اساس تجويز پزشك در شير مادر و يا آب حل شده و به نوزاد خورانده شود.

شرح وظايف بهورز در برنامه كم كاری تيروئيد

1. شناسايی و آموزش زنان باردار در مورد بيماری كم كاری تيروئيد و عوارض آن و تأكيد بر لزوم انجام غربالگری نوزاد درسنين 3 تا 5 روز بعد از تولد.
2. آموزش عموم مردم درباره بيماری و عوارض آن
3. غربالگری نوزادان در روز 3 تا 5 بعد از تولد شامل: تكميل فرم اطلاعات كاغذ فيلتر(فرم شماره 1) نمونه گيری از پاشنه پا، خشك كردن نمونه اخذ شده در دمای اتاق به مدت 3 ساعت و گذاشتن آن در پاكت مخصوص و ارسال آن در اسرع وقت به آزمايشگاه مركز بهداشت.
4. پيگيری جهت تحويل به موقع جوابهای آزمايش از طريق كاردان منطقه
5. فراخان، ارجاع و پيگيری نوزادان مشكوك(TSHمساوی يا بيشتر از5 تا mv/l 9/9 به شرط آنكه سن نوزاد هنگام نمونه گيری مجدد 10 روز و بيشتر باشد و چنانچه نتيجه آزمايش اوليه mv/l 10 و بيشتر بود ارجاع فوری صورت پذيرد).
6. ثبت نتيجه آزمايشTSHدر فرم كودك سالم در پرونده خانوار
7. ثبت و گزارش اطلاعات (فرم آمار ماهيانه)

دستورالعمل تهيه نمونه از پاشنه پای نوزاد: قدم به قدم

هدف از اين غربالگری، شناخت بيماری كم كاری تيروئيد و جلوگيری از بروز عقب ماندگی ذهني در نوزادان است بنابراين:

_ از همه نوزادانی كه زنده متولد شده اند، بدون توجه به زمان ترخيص از زايشگاه بايد نمونه گيری انجام شود.

= مهمترين نكته در نمونه گيری زمان و استفاده صحيح از كاغذ فيلتر است.

_ زمان بندی در برنامه غربالگری و صحت عمل خونگيری خيلی مهم است.

نكته: 1_ اگر سن نوزاد در هنگام نمونه گيری« 3-7 روزه »باشد و جهت نمونه گيری به مراكز نمونه گيری هيپوتيروئيدی مراجعه نمايد و جواب آزمايش اولين فيلتر پيپر آن TSHبین 9/9_5 باشد برابر دستورالعمل لازم است 48 ساعت پس ازرؤيت اولين جواب(15_10روزگی نوزاد)برای نمونه گيری مجدد از پاشنه پا نوزاد فراخوان شده و فيلتر پيپر دوم تهيه وبه آزمايشگاه رفرانس استان ارسال گردد. چنان چه جواب نمونه دوم 5>TSH باشد نوزاد سالم بوده و نياز به پيگيری ندارد. اما اگرTSH فيلتر پيپر دوم مساوی و يا بيشتر از 5 باشد جهت آزمايشات تكميلی و سرمی به آزمايشگاه همكار يامنتخب شهرستان ارجاع گردد.

ادامه مطلب رابادانلود فایل پیوستی مشاهده کنید:

انواع آزمايشات

انواع آزمايشات

فرمت: pdf  تعداد صفحات:33

آزمايشات روتين شامل

الف_ آزمايش خون :CBC_FBS_BS_Hb-HCT_PLT-PT-PTT-Cholestrol_Fb-Cr- BUN-Na-K-Ca:

-LDL-HDL

ب_ آزمايش ادرار:UA-UC‚:

ج_ آزمايش مدفوع:گاياگ و كشت مدفوع

ساير آزمايشات غير روتين است و در مورد بيماران خاص استفاده می شود شامل:

د_ آزمايش مغز نخاع

و_آزمايش خلط

ه_ آزمايش كشت تراشه

ی_ساير آزمايشات

حروف اختصاصی در هر آزمايش

FBS          قند خون ناشتا

MCHC      غلظت متوسط همو گلوبين

WBC        شمارش گلبول های سفيد

RBC        شمارش گلبول های قرمز

HB          همو گلوبين

HC          هماتو كريت(درصد گلبول های قرمز در خون)

HCV        حجم متوسط گلبول های قرمز

HCH        مقدار متوسط همو گلوبين در گلبول های قرمز

R.D.W      ضريب تغييرات اندازه گيری گلبول های قرمز

PLT          شمارش پلاكت ها

PTE          در صد پلاكت ها

MPV        حجم متوسط پلاكت ها

MCH        وزن متوسط هموگلوبين

MCV        حجم متوسط هموگلوبين

M/E          نسبت سلول های زاينده گلبول سفيد به قرمز

RDW        پهنای گلبول قرمز در منحنی

UA          تجزيه كامل ادرار(PHنگ،بو،توده های متراكم)

RDW        پهنای گلبول قرمز در منحنی

UA          تجزيه كامل ادرار(PH،رنگ،بو،توده های متراكم)

TGs        تری گليسيريد(چربی كه باعث رسوب در رگ هاو عروق می شود)

HCG        تست حاملگی

FSB        آزمايش قند خون

انواع آزمايش های خون

RBC

RBCمخفف كلمه سلول قرمز خون است. اين سلول های قرمز يا همان گلبول های قرمز، در واقع اصلی ترين قسمت خون و عامل رنگ قرمز آن هستند. خود اين رنگ قرمز به دليل وجود ماده های به نام هموگلوبين است كه كمك می كند گلبول قرمز، اصلی ترين وظيفه خود يعنی حمل و نقل اكسيژن و دی اكسيدكربن را انجام دهد. به طور خلاصه می شود گفت گلبول های قرمز وسيله حمل و نقل اكسيژن از ريه به بقيه سلول های بدن هستند.مقادير طبيعی: بين4/7تا6/1 ميليون در هر ميكروليتر خون. اين عدد برای خانم ها مقداری كمتر و در كودكان مقداری بيشتر است.

نكته:

گلبول قرمز به طور طبيعی بعد از توليد در مغز استخوان 120 روز در خون زندگی ميكند و در آخر عمر خود خردمی شود و به عناصر سازند هاش تبديل ميشود.

مقدارRBCها در طی بارداری به طور طبيعی كمی كمتر نشان داده می شود چون حجم مايع خون افزايش پيدا كرده است.

عددRBCدر واقع مقدار دقيق گلبو لهای قرمز در 1ميلی ليتر خون محيطی است.

بسته به آزمايشگاه و نوع كيت مورد استفاده، ممكن است مقياس شمارش اين سلول فرق كند.

خوردن داروهايی مثل كلرامفنيكل هم باعث كاهشRBCمی شود.

HCT

هموتوكريت ياHCTهم يكی از مقادير اندازه گيری گلبول قرمز است. به طور كلی«هم»به معنی آهن است و هرجا در هر كلمه  ای آمد حتما آن كلمه ارتباطی با گلبول قرمز دارد. هماتوكريت درصدی از حجم كلی خون است كه ازگلبول قرمز ساخته شده و با اندازه گيری قسمت قرمز رسوب خون در لوله آزمايش نسبت به كل ارتفاع خون اندازه گيری می شود. به خاطر بيمار يها و شرايط مختلفی كه می توانند اندازه گيریRBC و Hgb را با اشكال مواجه كنند.HCT هم اندازه گيری می شود تا به طور مستقيم نشان دهنده اندازه هموگلوبين و گلبول قرمز در خون باشد.اين عدد معمولا با درصد نشان داده می شود. مقادير طبيعي: اعداد بين42تا52درصد برای آقايان و37تا47 درصد برای خانم ها نرمال به حساب می آيد. در خانم های باردار درصد بالاتر از33طبيعی است.

محدوده خطرHCT: بالاتر از 60 درصد و پايين تر از 15 درصد بايد باعث نگرانی پزشك شود.

نكته:

بيماری هايی كه باعث به وجود آمدن شكلهای غيرطبيعی گلبول قرمز ميشوند(مثل بيماری گلبول قرمزداسی شكل) مقدارHCTرا تغيير می دهند.

وقتی مقدار گلبول سفيد به شدت بالا باشد بر مقدارHCTموثر است.

در صورت طبيعی بودن اندازه های گلبول قرمز، مقدار هماتوكريت 3برابر هموگلوبين است.

هماتوكريت را نبايد بلافاصله بعد از خونريزی شديد اندازه گيری كرد.

WBC

اين سه حرف مخفف«سلول های سفيدخون»و نشان دهنده گلبولهای سفيد است. اندازه گيری مقدار گلبولهای سفيدخون يكی از روش های اصلی تعيين وجود عفونت در بدن است چون اين سلول ها كه جزو سيستم دفاعی بدن هستنددر شرايط بيماری های عفونی و غيرعفونی واكنش های مختلفی از خود نشان ميدهند.

شمارشWBCها دو جزء دارد. يكی مقدار كلی گلبولهای سفيد در يك ميلی ليتر خون و جزء ديگر شمارش جزء به جزء اين سلول ها چون گلبول سفيد خود متشكل از پنج نوع مختلف است كه كم و زياد شدن هر كدام از اين انواع معنی خاص خود را دارد. كلمه«diff»كه در جلوی CBC به معنی آزمايش خون نوشته می شود درخواست برای شمارش همين انواع مختلف گلبول سفيد است.مقادير طبيعي: در بزرگسالان و بچه های بالاتر از 2 سال مقدارگلبول سفيد بين 5 تا 10 هزار در هر ميلی ليتر خون طبيعی است.

محدوده خطرWBC:كمتر از 2500و بيشتر از30000هر كدام نشان دهنده بيماری هايی هستند كه ميتوانندگاهی خطرناك باشند.

نكته:

عمل اصلی گلبول سفيد مبارزه با عفونت و حذف عوامل خارجی و مزاحم است و در مواقع آلرژی ها هم اين سلولهامسوول بروز واكنش هستند.

تغيير هر كدام از انواعWBCمعنی خاص خود را دارد و ممكن است نشان دهنده عفونت با ميكروب، ويروس و ياحتی استرس باشد.

فعاليت شديد بدنی و ورزش سنگين هم برای مدتی باعث بالا رفتن تعدادWBCدر خون می شود. بارداری و زايمان هم اين مقدار را افزايش می دهند.

Hgb

در برگه های آزمايش مختلف ممكن است به صورتهای مختلفHgb يا ،Hg، HGB نوشته شود. هم اينها مخفف كلمه  هموگلوبين، يكی از عناصر اصلی تشكيل دهنده گلبو ل قرمز است. اين ماده كه در آن آهن به كار رفته خود ازاسيد آمينه تشكيل شده و جايگاه های مختلفی برای تركيب با اكسيژن دارد. هموگلوبين در جايی كه اكسيژن زياد وجود دارد با آن تركيب ميشود و در محيط كم اكسيژن آن را آزاد ميكند.اندازه گيری مقداركلی هموگلوبين در واقع نوعی نشان هنده تعداد گلبول های قرمز است.مقادير اصلی: مقدار طبيعی برای آقايان بين 14تا18گرم در هردسی ليتر است و برای خانم ها مقادير بين12تا16 گرم در هر دسي ليتر طبيعی محسوب ميشود.

محدوده خطر: هموگلوبين زير 5 و بالای 20 مقادير بحرانی به حساب می آيند و حتما نيازمند رسيدگی فوری هستند.

ادامه مطلب رابادانلود فایل پیوستی مشاهده کنید:

دستور العمل درمان بیماران مبتلا به وبا سال 1394

دستور العمل درمان بیماران مبتلا به وبا سال 1394

فرمت: pdf  تعداد صفحات:10

وبا

وبابيماری اسهالی حادی است که در اثرمصرف آب و غذای آلوده به باکتری بنام ويبريوکلرا ايجاد می شود و ممکن است بيماری خفيف يا کشنده ايجادکند.

قسمت اعظم موارد بيماری بدون علامت هستند يا علائم خفيفی دارند.ويژگی بالينی بيماری شروع ناگهانی اسهال جهنده و آبکی و در پی آن استفراغ،دهيدراتاسيون،کرامپ عضلانی و اليگاوری است.ميزان کشندگی در صورت عدم جبران آب و املاح بدن 03 تا 43 % است و درمان بموقع و مناسب مرگ و مير رابه زیر 1% می رساند.

عامل بيماری(ويبريوکلرا)با سيل های گرم منفی و خميده،کاملاٌ متحرك،بی هوايی اختياری بوده و براساس شاخص های کربوهيدراتی آنتی ژنهای سوماتيك به دو سرو گروپ مجزای O1 و O139 تقسيم می شوند.تظاهرات باالينی O139 مشابه وبای O1 بوده اما ايمنی در برابر وبای O1 به معنای محافظت در برابر O139 نيست.

سروگروپ O1 که عامل اپيدمی کلرا بشمار می آيد،بر اساس آنتی ژنهای سطحی(A.B.C)به سه زيرگروه تقسيم می گردد:

الف_ اوگاوا(آنتي ژنA، B)

ب_ اينابا(آنتي ژنC, B)

ج_ هيکو جيما آنتي ژن(A ، B ، C) تقسيم می گردد.

باکتريهای ويبريوکلرای O1− non که از لحاظ فنوتيپی شبيه گروه O1 ولی قادر به آگلو تيناسيون با آنتی سرم های پلی والان نيستند تحت عنوان ويبريوهای فاقد آگلوتيناسيون،ناگ(NAGS) ناميده می شوند وعامل گاساترو آنترتیهای تك گير وبيماری شبه کلرايی با شدت خفيف می باشند.

پاتوژنز

ارگانيسم بيماريزا پس از ورود به روده باريك شروع به تکثير کرده و با مکانيسم های خاصی به جدار روده متصل می گردد،در روده کوچك کلونيزه شده،تکثير يافته و انتروتوکسين(CTX)خود را ترشح مي کند.اين توکسين باتوجه به ساختمان آن که شامل يك جزء آنزيمی منومريك(ساب يونيت A) و يك جزء اتصالی پنتا مريك(ساب يونيت B) می باشد،از طريق انجام مکانيسم های مربوطه زير واحد A به هدف خود واقع در سيتوپلاسم سلول راه يافته و با تحريك ترشح آدنيلات سیکلازو تجمع cAMP سيستم جذبی انتقال سديم در سلول های روده را مهار وسيستم دفعی انتقال کلر را فعال مي سايد،اين وقايع منجر به تجمع کلريد سديم در لومن روده ميگردد.از آنجائی که آب جهت برقراری اسمولاليتی آزادانه حرکت می نمايد لذا درلومن روده،مايع ايزوتونيکی تجمع می يابد.هنگامی که حجم مايع مزبور از قدرت جذبی مناطق ديگر روده فراتر رود اسهال آبکی روی می دهد.

به دنبال اسهال آبکی،شوك و اسيدوز اتفاق می افتد مگر اينکه مايعات والکتروليت های ازدست رفته به ميزان کافی جايگزين گردند.مکانيسم های ديگراثر CTX تسهيل در ترشح روده از طریق پروستاگلاندين ها و گيرنده های عصبی هسيتامين مي باشد.

تظاهرات بالينی

حدود85%بيماران بدون علامت بالينی بوده يا اسهال خفيف دارند.

پس از يك دوره کمون که11ساعت تا6 روزطول می کشد(معمولاً 1تا1 روی)بيماری وبا با اسهال آبکی سريع السير،بدون درد و دل پيچه آغاز می گردد که به سرعت حجيم شده وغالباکمی بعدبا استفراغ همراه می گردد.بيماری همراه با تب نبوده وبا کرامپهای دردناك عضلانی،مدفوع آب برنجی،دهيدرتاسيون،ضعف،تاکيکاردی و کاهش تورگور پوست همراه است.

در صورتی که کاهش وزن بيش از 13 % گردد اليگوری،ضعف يا فقدان نبض،گود رفتن چشم ها(در اطفال گود رفتن فونتا نلها نيز رخ می دهد)،پوست چروك خورده،خواب آلودگی و کما عارض می شود.در موارد نادر،ايلئوس پيدا شده،بيمار بدون اسهال وارد شوك و دهيدراتاسيون شده که به آن وبای خشك(clolera sicca)گويند وچون پزشك از ميزان مايعی که در روده ها جمع شده خبر ندارد،بيمار سريعاً فوت می کند.

کليه عوارض در بيماری وبا ناشی از اثرات کاهش مايعات و الکتروليتها بوده و در نهايت بصورت زير تظاهر می نمايد:

1. ATN(نکروي حاد توبولی)ناشی از موارد دهيدراتاسيون شديد و درمان نشده.
2. اسيدوی متابوليك شديد ناشی از دفع بيکربنات.
3. هيپوکالمی که در کودکان می تواند باعث آريتمی قلبی گردد.
4. اختلال سطح هوشياری و آسپيراسيون مواد استفراغ شده.
5. ادم حادريه بدنبال اصلاح کم آبی بدون در نظر گرفتن اسيدوی متابوليك.

تعريف مورد وبا از نظر WHO:

مورد مشکوك:

_در مناطقی که وبا اِندميك(بومی)نمی باشد هر فرد 1سال به بالا که دچار دهيدراتاسيون شديد شود(گروه درمانی ج WHO)يا در اثر اسهال آبکی شديد بميرد،موردمشکوك تلقی می گردد.

_در مناطقی که همه گيری وبا وجود دارد و يا اِندميك(بومی)می باشد،هرفرد 1سال به بالا که اسهال حاد آبکی داشته  باشد،مورد مشکوك به وبا تلقی می گردد.

مورد تايید شده:

يك مورد تأييد شده وبا وقتی است که ويبريو کلرا O1 يا O139 ازمدفوع بيمار مبتلا به اسهال جدا شده باشد.

تشخیص:

شك بالينی وبا را می توان با شناسائی ويبريو کلرا در مدفوع به اثبات رساند.لذا بايستی از کليه موارد اسهال حاد آبکی نمونه برداری(رکتال سوآپ)در مدت زمان 24 ساعت اول بيماری وقبل از مصرف هرگونه آنتی بيوتيك انجام و نمونه های مذکور توسط محيط ترانسپورت کری_ بلر(Carey-Blair)هرچه سريعتر به آيمايشگاه ارسال گردد.برای تشخیص می توان از مدفوع تازه نيز استفاده کردکه در اين صورت نمونه بايد به سرعت به آيمايشگاه تحويل شود.

تشخیص آزمايشگاهی وبا:

نمونه های مدفوع روی محيط مناسب و اختصاصی نظيرTCBS،(TTGA) تلوريات توروکاولات ژلاتاين آگاارو(TGA)توروکولات ژلاتين آگارکشت داده می شوند تا بتوان سروتيپ وساير خصوصيات آنرا مشخص نمود.ضمنامدفوع بايد روی محيط های  اختصاصی از نظر ميکروبهای گرم منفی روده ای نيز(نظير E.coli .شيگلا،سالمونلا)کشت گردد.

درمان:

درمان وبا ساده بوده و تنها با جايگزينی سريع و کافی مايعات،الکتروليتها و بازها کفايت می کند،با بکارگيری درمان مناسب بيماری،ميزان مرگ و مير معمولاً کمتر از 1% می باشد.

مايع درمانی با جايگزين کردن آب و الکتروليتهای از دست رفته،هسته اصلی درمان وبا است.با توجه به مرحله مايع درمانی (الف ب ج )،بيمار مايع درمانی متفاوتی را دريافت ميکند(مايعات خوراکی يا وريدی). محلول مايع درمانی خوراکی را می توان در حين و بعد از درمان داخل وريدی نيز تجويز نمود.در مرحله اوليه درمان،مراقبت از بيمار بسيار مهم است.

آنتی بيوتيکها را بايستی خصوصا در موارد شديدکه با دهيدراتاسيون شديد همراهند،به منظور کاهش طول مدت بيماری وناقل بودن بيمار تجويز نمود.

ادامه مطلب رابادانلود فایل پیوستی مشاهده کنید: