درگيری اعصاب محيطی در ديابت

درگيری اعصاب محيطی در ديابت

فرمت: pdf  تعداد صفحات:22

فهرست مطالب

• مقدمه
• نوروپاتی ديابتی چيست
• نوروپاتی چه زمانی رخ می دهد
• علل ايجاد نوروپاتی ديابتی
• علايم نوروپاتی ديابتی
• انواع نوروپاتی ديابتی
• نوروپاتی چگونه تشخيص داده می شود
• نوروپاتی ديابتی چگونه درمان می شود
• چگونه می توان متوجه شد كه ديابت سبب صدمه ديدن اعصاب شده است

مقدمه

در اثر عواملی همچون افزايش شيوع چاقی ناشی ازشكل نادرست زندگی شهر نشينی و افزايش سن جوامع بشری ، شيوع بيماری ديابت در جهان به سرعت رو به افزايش است و متاسفانه اين افزايش در كشورهای در حال توسعه از جمله در كشور ما چشم گيرتر است، چنان كه در حال حاضر حدود 200 ميليون نفر دردنيا و بالغ بر 3 ميليون نفر در ايران به اين بيماری مبتلا هستند مبتلايان به ديابت بيش از ديگران در معرض خطر بروز عوارضی مانند اختلالات بينايی، حملات قلبی – عروقی، قطع پا و يا نارسايی كليوی قرار دارند . مطالعات اخير نشان داده اند كه با رعايت برنامه غذايی سالم (اعتدال در مصرف غذا) و داشتن فعاليت فيزيكی منظم،كنترل دقيق قندخون (با مصرف داروهای خوراكی و يا انسولين)،فشار خون و سطح چربی های خون، از بروز بسياری از اين عوارض جلوگيری می شود و بدين طريق بيماران ديابتی می توانند از يك زندگی سالم و طول عمر طبيعی بهره مند گردند.لذا در كشور ما همانند بسياری از كشورهای ديگر برنامه های آموزشی مبسوطی برای ارتقاء سطح آگاهی افراد جامعه نسبت به جنبه های مختلف ديابت درحال اجرا هستند.

در اين راستا ، مركز تحقيقات ديابت پژوهشكده علوم غدد و متابوليسم دانشگاه علوم پزشكی تهران با همكاری بنياد امور بيماری های خاص، اقدام به تهيه و تكثير كتابچه های آموزشی بيماران ديابتی نموده است . هر ساله اين كتابچه ها با استناد به تازه ترين يافته های علمی در زمينه ديابت و تحت نظر متخصصين غدد بازبينی می شوند. بديهی است توصيه های مندرج در اين كتابچه ها، به هيچ وجه جايگزين درمان پزشكی نمی باشند.

افزايش قند خون در مدت طولانی سبب ايجاد عوارض چشمی،قلبی، عصبی و غيره می شود كه بسياری از آنها قابل پيش گیری هستند و يا می توان روند پيشرفت آنها را آهسته تر نمود.كتابچه حاضر درباره اختلالات عصبی ناشی از ديابت (نوروپاتی ديابتی) نوشته شده است . شما می توانيد با يادگيری اين مطالب و به كار بستن روزانه آنها از ايجاد یا پيشرفت عوارض عصبی ديابت جلوگيری نماييد.

نوروپاتی ديابتی چيست؟

نوروپاتی ديابتی يك عارضه شايع در بيماری ديابت است كه طی آن اعصاب محيطی بدن دچار اختلال در عملكرد می شوند. انتقال دو طرفه پيام های عصبی بين مغز يا نخاع و اندام های مختلف بدن از راه اعصاب محيطی صورت می گيرد. درگيری رشته های عصبی درديابت می تواند منتشر بوده يا فقط قسمتی از بدن يا نقطه خاصی از عصب را درگير نمايد و سبب پيدايش مشكلاتی نظير كاهش حس،درد در دست ها، پاها و ساق پا، مشكلات گوارشی، قلبی، اختلال عملكرد جنسی، عفونت مثانه و حتی ضعف و تحليل عضلات شود.

نوروپاتی چه زمانی رخ می دهد؟

افراد مبتلا به ديابت در هر زمانی ممكن است به نوروپاتی دچار شوند اما هر قدر مدت زمان ابتلا به ديابت بيشتر باشد، احتمال ابتلا به نوروپاتی افزايش خواهد يافت .علامت های آشكار نوروپاتی معمولاً حدود 10 سال پس از تشخيص ديابت پديد می آيند. آمارهای موجود نشان می دهند كه حدود 50 % ازبيماران ديابتی به نوروپاتی مبتلا هستند . نوروپاتی ديابتی در افرادسيگاری، سن بالای 40 سال و كسانی كه در كنترل قند خون خود دچارمشكل بوده اند، بيشتر رخ می دهد.

علل ايجاد نوروپاتی ديابتی چيست؟

مجموعه ای از عوامل مختلف در ايجاد آسيب به رشته های عصبی در اثر ديابت نقش دارند:

• علل سوخت و سازی مانند سطوح بالای قندخون، ابتلای طولانی مدت به ديابت و اختلال در ميزان چربی های خون.
• آسيب عروق تأمين كننده اكسيژن و مواد غذايی برای سلول های عصبی.
• اختلالات خود ايمنی كه منجر به بروز واكنش های التهابی در اعصاب می شوند.
• آسيب های مكانيكی وارد آمده به اعصاب.
• استعداد ژنتيكی بيمار ديابتی برای ابتلا به نوروپاتی.
• شيوه زندگی غلط بيمار مثل مصرف سيگار يا الكل نيز در ابتلا به نوروپاتی مؤثر است.

افزايش قندخون می تواند موجب وارد آمدن آسيب به اعصاب محيطی بدن شود.

با گذشت زمان ، احتمال ابتلا به نوروپاتی افزايش خواهد يافت.

علائم نوروپاتی ديابتی چيست؟

علامت های نوروپاتی ديابتی گوناگون هستند و به نوع نوروپاتی واعصابی كه درگير می شوند بستگی دارند . گاهی افراد مبتلا هيچ گونه علامتی ندارند و با معاينه دقيق آنها می توان به وجود نوروپاتی پی برد در حالی كه بعضی ديگر در اثر علامت های نوروپاتی به شدت ناتوان می شوند. بی حسی، كرختی، يا درد در پاها اغلب اولين علامت ها هستند. يك فرد مبتلا به ديابت ممكن است هم درد و هم بی حسی را تجربه كند . بيمار ممكن است از دردهای شديد،سوزشی و تير كشنده مثل دردی كه در اثر فرو رفتن سوزن در بدن ايجاد می شود شكايت داشته باشد . اين دردها معمولاً در هنگام شب شديدتر می شوند و خوابيدن را مشكل می كنند و می توانند فقط دريك طرف بدن و يا در هر دو طرف بدن احساس شوند.علايم نوروپاتی در ابتدا اغلب خفيف هستند و از آنجا كه آسيب عصبی در طی چندين سال رخ می دهد، بيماران مبتلا به اختلالات خفيف عصبی ممكن است تا مدت ها متوجه وجود اين عارضه نشوند.

موارد زير از جمله علايمی هستند كه می توانند در اثر نوروپاتی ديابتی ايجاد شوند:

• بی حسی، كرختی، يا درد در تمام يا قسمتی از اندام ها
• تحليل رفتن عضلات پاها يا دست ها، كوتاه شدن تاندون های پاها و تغيير شكل اندام
• سوء هاضمه، تهوع، يا استفراغ
• اسهال يا يبوست
• سرگيجه هنگام برخاستن يا غش كردن به دليل كاهش فشار خون در حالت ايستاده
• اختلال در تخليه ادرار
• اختلالات جنسی
• سستی و ضعف

لازم به ذكر است كه كاهش وزن و افسردگی معمولاً از علايم نوروپاتی نيستند؛ با اين وجود غالباً متعاقب بروز نوروپاتی مشاهده می شوند.

نوروپاتی ديابتی می تواند اجزاء مختلف دستگاه عصبی را درگير نمايد.

انواع نوروپاتی ديابتی كدامند؟

نوروپاتی ديابتی به انواع محيطی، خودكار، پروگزيمال و كانونی تقسيم می شود كه هر كدام، قسمتی از بدن را تحت تأثير قرار می دهند.

1.نوروپاتی محيطی

در اين نوع نوروپاتی اعصاب اندام های فوقانی و تحتانی دچار آسيب ديدگی می شوند و معمولا درگيری پاها قبل از دست ها ايجاد می شود. در معا ينه بسياری از بيماران ديابتی ممكن است علايم نوروپاتی مشاهده شوند اما خود بيماران مشكلی را احساس نكنند .بعضی از علايم اين نوع نوروپاتی شامل موارد ذيل هستند:

• بی حسی يا عدم احساس درد يا حرارت (گرما و سرما)
• احساس سوزش يا كرختی (اصطلاحاً گزگز و مورمور شدن اندام )
• دردهای شديد و تيركشنده و گرفتگی عضلانی در اندام ها
• حساسيت بيش از حد اندام به لمس (حتی يك لمس ملايم)
• از بين رفتن تعادل بدن

شايان ذكر است كه اين علا يم در اغلب موارد، شب ها تشديد می شوند. نوروپاتی محيطی می تواند موجب ضعف عضلانی وكاهش رفلكس های عصبی به خصوص در ناحيه قوزك پا شود كه منجر به تغيير نحوه راه رفتن بيمار خواهد شد . تغيير شكل پاها از ديگر عواقب نوروپاتی ديابتی است. ممكن است قسمت هايی از اندام تحتانی كه حس آن از بين رفته و تحت فشار يا صدمات مكرر اما غير قابل توجه قرار گرفته، دچار تغييرات پوستی از جمله تاول و زخم شوند كه اگر در اسرع وقت درمان نشوند، دچار عفونت شده وبا گسترش عفونت به استخوان، در نهايت ممكن است منجر به قطع عضو شود. جالب توجه است كه در صورت درمان به موقع صدمات و زخم های حتی كوچك پا، می توان از بيش از نيمی از موارد قطع عضو پيش گيری نمود.

ادامه مطلب رابادانلود فایل پیوستی مشاهده کنید: