بیماری گره ای تیروئید و سرطان تیروئید

بیماری گره ای تیروئید و سرطان تیروئید

فرمت: pdf  تعداد صفحات:75

• گواتر و بیماری گره ای تیروئید
• گواتر ساده(گواتر منتشر غیرپرکار)
  علت و بیماریزائی
  تظاهرات بالینی و تشخیص
  درمان گواتر ساده(گواتر منتشر غیرپرکار)
• گواتر چندگره ای غیر پرکار
  علت و بیماریزائی
  تظاهرات بالینی
  تشخیص
  درمان گواتر چندگره ای غیر پرکار
• گواتر چندگره ای پرکار
  درمان گواتر چندگره ای پرکار
• گره منفرد پرکار
  درمان گره منفرد پرکار
• سرطان تیروئید
  دسته بندی
  بیماریزائی و مبنای ژنتیک
  پرتودرمانی
  TSHو فاکتورهای رشد
  اونکوژنها و ژنهای سرکوب گر تومور
• سرطان تمایزیافته تیروئید
  سرطان پاپیلری تیروئید
  سرطان فولیکولر تیروئید
  درمان: جراحی در سرطان تمایز یافته تیروئید
  درمان سرکوبTSH
  درمان با یُد رادیوآکتیو
  مورد مجاز درمان با یُد رادیوآکتیو
  انهدام با یُد131
  آزمونها در پیگیری و برای نظارت
  درمانهای بالقوه نوین
• سرطان آناپلاستیک و سایر سرطان های تیروئید
  سرطان آناپلاستیک تیروئید
  لنفوم تیروئید
  سرطان مدولری تیروئید
• رسیدگی به بیماری که گره تیروئید دارد
• شکلها و جدولها به زبان انگلیسی
• FURTHER READING

گواتر و بیماری گره ای تیروئید

گواتر عبارتست از بزرگی غده تیروئید. نقص هائی در سنتزهورمون تیروئید، کمبود یُد، بیماری خودایمنی، و بیماریهای گره ای هر یک البته با مکانیسم های مختلف، موجب گواتر می شوند .

در نقص های سنتز هورمون تیروئید و کمبود یُد، از توان غده تیروئید در تولید هورمون کافی، کاسته میشود، در نتیجه سطح هورمون محرک تیروئید(TSH)افزایش مییابد و به نوبه خود به عنوان مکانیسمی جبرانی برای غلبه بر وقفه هورمون سازی، باعث رشد بیش از اندازه غده تیروئید میشود و گواتر به وجود می آید .

افراد مبتلاء به بیماری گریوز و تیروئیدیت هاشیموتو هم گواتر دارند. در بیماری گریوز عامل عمدۀ ایجاد گواتر،ایمنوگلبولین های محرک تیروئید هستند که با تحریک گیرندهTSHباعث گواتر میشوند .

علت شکل گواتری تیروئیدیت هاشیموتو هم آن است که کاهش اکتسابی در هورمون سازی، منجر به افزایش سطحTSHمیشود و آن هم رشد بافت تیروئید را زیاد میکند. در تیروئیدیت هاشیموتو دو عامل دیگر هم به بزرگ شدن غده تیروئید کمک میکند؛ یکی ارتشاح لنفوسیت ها به درون غده تیروئید و دیگری تولید فاکتورهای رشد اضافی توسط دستگاه ایمنی است.

از مشخصات بیماری گره ای تیروئید، آشفتگی در رشدیاخته های تیروئید است، که ممکن است به صورت هیپرپلاستیک یا نئوپلاسمی باشد. بیمار ممکن است گواتر چندگره ای(MNG)داشته باشد؛ این گره ها عموماً هیپرپلاستیک هستند و جای بخش اعظم پارانشیم طبیعی تیروئید را گرفته اند. این نوع گواتر بیشتر در مناطقی از جهان روی می دهد که کمبود بینابینی (مرزی) یُد دارنددر بیماران دیگر اندازه تیروئید ممکن است طبیعی باشد،ولی غده تیروئید وی حاوی ندول های مشخص و مجزا از بافت تیروئید است. درمان گواتر وابسته است به علت آن؛ به همین دلیل هرگاه در معاینه متوجه بزرگی تیروئید شدید، فوراً باید به دنبال علت آن بگردید.

بیماری گره ای تیروئید شایع است. حدود 3 الی 7 درصدبزرگسالان در معاینه گره در تیروئید خود دارند. با سونوگرافی معلوم میشود تا 50% افراد بزرگسال گره هائی در تیروئید دارند،قطراکثریت این گره ها، کمتر از یک سانتیمتر است. گره تیروئیدممکن است منفرد باشد یا متعدد، ممکن است هورمون بسازد، یاقادر به هورمون سازی نباشد.

گواتر ساده(گواتر منتشر غیرپُرکار)

علت و بیماری زایی

هرگاه غده تیروئید به طور منتشر بزرگ شود و نه گره ای داشته باشد، و نه پرکار باشد، می گویند گواتر منتشر غیرپرکاروجود دارد.گاهی چون گره ای ندارد، به نام گواتر ساده هم خوانده میشود، و چون از فولیکول های یکنواخت انباشته از کولوئیدساخته شده است، گواتر کولوئید هم نامیده میشود. در مقیاس جهانی، شایعترین نوع گواتر، همین گواتر منتشر است که در اثر کمبود یُد به وجود می آید؛ هرگاه بیش از 5 درصد مردمان هر منطقه ای دچار آن باشند، نام گواتر اندمیک(بومی)به آن میدهند.در مناطق غیربومی هم گواتر تک گیر(اسپورادیک)روی میدهد؛علت آن معمولاً نامعلوم است. بزرگی تیروئید در کودکان سن مدرسه را گاهی گواتر جوانان می نامند.

در کُل گواتر در زنان شایعتر از مردان است؛ شاید به این علت که زنان بیش از مردان زمینه خودایمنی دارند و در آبستنی هانیازشان به یُد بیشتر میشود.

در نواحی کمبود یُد، بزرگ شدن غده تیروئید تلاشی جبرانی است برای گرفتن یُد برای تولید هورمون کافی در شرایطی که هورمونسازی چندان خوب پیش نمیرود.تا اندازه ای عجیب است که سطح TSH معمولا طبیعی است یا تنها اندکی زیاد است؛و این امر حاکی از آن است که پاسخدهی تیروئید به TSH زیادترشده است یا راه های دیگری به فعالیت در می آیند که منجر به رشد غده تیروئید میشود. به نظر میرسد یدور تاثیر مستقیمی برعروق تیروئید دارد و از طریق مواد وازوآکتیوی نظیر اندوتلین هاو اکسید نیتریک به طور غیر مستقیم بر رشد غده تیروئید اثر بکند.

با مصرف گواترزاهای محیطی نظیر ریشه کاساوا که حاوی تیوسیانات است هم ممکن است گواتر اندمی بوجود آید.سبزیجات خانواده کاهو(شامل انواع کاهو وکلم و شلغم، ترب)و شیر دام هائی که از علف های دارای گواترزاها تغذیه میکنند هم از علل ایجاد گواتر بومی هستند.

نقص های ارثی در سنتز هورمون تیروئید هم باعث گواتر منتشر غیرپرکار میشوند، البته نسبتا نادرند. ناهنجاری هائی در همه مراحل ساخت هورمون های تیروئید، از جمله نقص در انتقال یُدور(Sodium/Iodide Symporter=NIS)،در سنتز تیروگلبولین،در آلی شدن و جفت شدن(Thyroid Peroxidase=TPO)و درروند استفاده مجدد از یُدور(دهالوژیناز)گزارش شده است .

تظاهرات بالینی و تشخیص

هرگاه کار تیروئید طبیعی بماند، اکثر گواترها بدون علامتند. در معاینه گواتر منتشر، معلوم میشود غده تیروئیدیکنواخت و متقارن بزرگ شده است، کلاً قوام نرمی دارد و فاقدگره قابل لمس است. تعریفی از گواتر ارائه کرده اند که تا اندازهای دل بخواهی است: هرگاه لوب طرفی تیروئید فردی از حجم شست دست او بیشتر باشد، میگویند گواتر دارد. در سونوگرافی هم اگرحجم کلی تیروئید از 30 میلی لیتر بیشترباشد، غیر طبیعی تلقی می شود.

تیروئید اگر خیلی بزرگ شود بر نای و مری فشار می آورد. اگر تیروئید گره و فیبروز نداشته باشد، این عارضه غیرمعمول است. گواتر خلف جناغی ممکن است تنگه گردنی راببندد. بیمار را از نظر نشانهPembertonمعاینه کنید. از بیماربخواهید هر دو دست را در دوطرف سر بالا ببرد. با این کار غده تیروئید به درون تنگه گردنی کشیده میشود و با ایجاد احتقان دروریدهای ژوگولر، باعث برافروختگی و پُرخونی چهره میشودهر بیماری که دارای علائم و نشانه های انسدادی بود برای یافتن و ارزیابی گواتر خلف جناغی، باید اسپیرومتری و باCT ScanیاMRIتصویربرداری کرد.

برای هر بیماری که گواتر داشته باشد، آزمون های کارتیروئید درخواست کنید تا معلوم شود دچار تیروتوکسیکوز یاکم کاری تیروئید هست یا نه. غیرمعمول نیست که در این بیماران سطح T4 توتال، کم و سطح T3 توتال و TSH طبیعی باشد؛ چنین طرحی از هورمون ها نشانه آن است که T4 بیش از اندازه به T3تبدیل و ترجیحاً بیشتر T3 تولیدمیشود. در مناطق کمبود یُد این یافته فراوان تر است. TSH پائین و T4 آزاد و T3 آزاد طبیعی،مخصوصاً در سالخورده ها، احتمال خودمختاری تیروئید یا بیماری گریوز تشخیص داده نشده را مطرح میکند؛ چنین حالتی راتیروتوکسیکوز تحت بالینی می نامند. فایده درمان یا تحت نظرگرفتن هنوز روشن نیست؛ آیا باید صبر کرد تا هنگامی که T4 آزادو T3 آزاد هم افزایش یابد،بعد درمان را شروع کرد؟ ولی هرچه بیشتر تمایل دارند توصیه کنند افراد سالخورده تحت درمان قراربگیرند تا از بروز فیبریلاسیون دهلیزی و پوکی استخوان جلوگیری شود. درمانی هم که پیشنهاد میکنند به طورتیپیک یُدرادیواکتیو است.

اگر مقدار یُد ادرار کم(کمتر از 50 میکروگرم در لیتر)باشد، بر تشخیص کمبود یُد تاکید میشود. در بیماری که کارتیروئید طبیعی است، کلا نیازی به انجام اسکن ایزوتوپی تیروئیدنیست، ولی در کمبود یُد، و در اکثر کسانی که اختلالی درهورمون سازی دارند، جذب زیادی نشان خواهد داد .

درمان گواتر ساده(گواتر منتشر غیرپرکار)

تامین یُد کافی در مناطق کمبود یُد، کم و بیش اندازه گواتر را کوچک میکند؛ این تاثیر خوب به مدت و شدت هیپرپلازی و فیبروز همراه آن و احیاناً پیدایش خودمختاری کارتیروئید بستگی دارد. گواتر منتشر به ندرت به جراحی نیاز دارد.

ادامه مطلب رابادانلود فایل پیوستی مشاهده کنید: