هموروئیدها : ویژگی و انواع آنها

هموروئیدها : ویژگی و انواع آنها

فرمت: pdf  تعداد صفحات:126

• تعریف بیماری و انواع آن
• اپیدمیولوژی
• پاتوفیزیولوژی
• پروگنوز
• تظاهرات بالینی
• درمان

تعریف

هموروئید یا بواسیر یکی از علل شایع خون ریزی های روده بزرگ است.

هموروئید ها کلاف های عروقی هستند که در کانال آنال ایجاد شده و به دو نوع تقسیم می شوند:

1. هموروئید داخلی
2. هموروئید خارجی

انواع

• اگر کلاف عروقی از بالای خط دندانه ای در کانال آنال (Dentate line or Pectinate line) منشاء بگیرد،آن را هموروئید داخلی گویند.
• اگر کلاف عروقی از زیر Dentate line منشاء بگیرد،آن را هموروئید خارجی گویند.

نکته: Dentate line چند سانت بالاتر از دهانه خروجی مقعد و داخل رکتوم، محل تلاقی منشا جنینی دو بافت اکتودرم و مزودرم می باشد.

• نوع خارجی بیشتر با درد زیاد وتورم اطراف مقعد مشاهده می شود. اکثراً در صورت وجود درد شدیدنیاز به اقدام جراحی اورژانس دارند؛در غیر اینصورت درمان مراقبتی شده و خودبه خود برطرف میشود.
• هموروئیدهای داخلی اکثراً با خونریزی موقع اجابت مزاج که به صورت دفع خون روشن پساز اجابت مزاج سفت است، بروز می کند. معمولاً خون از مدفوع جدا بوده و روی کاسه توالت می چکد و از طرفی ممکن است هنگام دفع مدفوع سفت، زائده ای از مخرج بیرون زده باشد که یا خود به خود جا می رود و یا نیاز به جا اندازی دارد. جراحان با وجود این علایم آنها را دسته بندی می کنند:

هموروئید داخلی را از نظر شدت به چهار دسته تقسیم می کنند :

درجه 1 : خونریزی بدون بیرون زدن زائده از رکتوم (هنگام دفع، روی مدفوع خون روشن وجود دارد.)

درجه 2 : خونریزی با بیرون زدن زائده ای از رکتوم که خود به خود جا می رود.

درجه 3 : خونریزی با بیرون زدن زائده که با دست جا می رود.

درجه 4 : خونریزی به همراه بیرون زدن زائده از رکتوم که با دست قابل جا رفتن نیست.

هموروئید داخلی:

معمولاً برای هموروئیدهای درجه اول درمان مراقبتی انجام می شود که شامل اصلاح عادات اجابت مزاج، جلوگیری از یبوست و زور زدن موقع اجابت مزاج است که با تنظیم اجابت مزاج، مصرف سبزیجات، مواد پرفیبر و پمادهای ضد هموروئید درمان می شوند.

درمان هموروئیدهای درجه دوم ابتدا درمان دارویی و مراقبتی است. در صورتی که پاسخ مناسبی گرفته نشود، ممکن است به روش های سرپایی دیگر از قبیل بستن هموروئید باحلقه کشی یا روش DGHAL متوسل شد.

(DGHAL:DopplerGuidedHemorrhoidArteryLigation)

درمان هموروئید درجه سوم و چهارم تاکنون جراحی بوده است؛ ولیکن امروزه با توجه به عوارض جراحی، مشکلات پس از جراحی و مدت زمان زیادی که طول می کشد تا زخم بهبود یابد؛ سعی بر این است که از اقدامات آسان تر استفاده شود.

اپیدمیولوژی

• شیوع جهانی هموروئید علامت دار در جمعیت عمومی، در حدود 4/4 درصد تخمین زده شده است.
• ارجحیت جنسی برای ابتلا وجود ندارد. هر چند در حاملگی به دلیل تغییرات فیزیولوژیک ایجاد شده، خانم ها مستعد بروز هموروئید علامت دار می شوند. (بزرگ شدن رحم موجب فشار بر ورید InferiorVenaCava و در نتیجه کاهش بازگشت وریدی و در نهایت انباشتگی خون در هموروئید می شود.)
• بیماران مبتلا به هموروئید اغلب سفید پوست، با وضعیت اجتماعی-اقتصادی بالا و درمناطق روستایی هستند.
• شیوع هموروئید با افزایش سن افزایش می یابد.
• پیکسنی بروز آن در 65 – 45 سالگی می باشد.
• هموروئید “خارجی” در افراد جوان و میانسال بیشتر از افراد مسن ایجاد میشود.

پاتوفیزیولوژی

• hemorrhoid=hem ( نوخ ) + rrhoid (پسوندی به معنی “شبیه بودن”)
• ستونهای هموروئیدی در دوران جنینی شکل می گیرند و در همه افراد وجود دارند. درواقع واژه هموروئید یا بیماری هموروئید اشاره به علام تدار شدن این بالشتک های خونی دارد.
• هموروئید به طورکلی زمانی به کار می رود که التهاب، ترومبوز و یا پرولاپس در این بالشتکهای خونی ایجاد می شود.
• تورم غیرطبیعی مقعد در اثر اتساع و تورم شبکه شریانی است. مخاط مقعد به راحتی آسیب می بیند که منجر به خونریزی از رکتوم می گردد که با توجه به اینکه خون شریانی است به رنگ قرمز روشن با اکسیژن بالا خواهد بود. پرولاپس منجر به ترشحات، تخلیه موکوس و در نتیجه تحریک خارش می شود.
• اگرچه بسیاری از پزشکان و بیماران بر این باورند که هموروئید با یبوست مزمن، نشستن طولانی مدت و زور زدن شدید ایجاد می شود اما دقیقا نمیتوان این موارد را مسبب دانست.

از جمله مکانیسم های ایجاد هموروئید می توان به موارد زیر اشاره کرد:

بارداری:

بارداری به وضوح زنان را مستعد بروز علایم هموروئید می کند. بیشتر بیماران، پساز زایمان به حالت نرمال و بدون علامت پیش از زایمان باز می گردند. اگرچه اتیولوژی دقیق آن هنوز مشخص نیست، اما رابطه بین بارداری و هموروئید می تواند به علت تغییرات هورمونی و یافشار مستقیم جنین بر عروق باشد.

کاهش بازگشت وریدی:

-رژیم غذایی کم فیبر باعث زور زدن هنگام دفع مدفوع می شود که این افزایش فشار باعث تورم هموروئید همراه با کاهش بازگشت وریدی می گردد.

-بارداری و فشار بالای عضله اسفنکتر داخلی نیز می تواند مشکلات هموروئید را تشدید کندکه احتمالا با مکانیسم کاهش برگشت وریدی می باشد.

-نشستن طولانی مدت در توالت به علت مشکل بازگشت وریدی در منطقه اطراف مقعد (با اثرانسدادی بر عروق) باعث بزرگ شدن هموروئید می گردد.

-افزایش سن باعث تضعیف عضلات، بافت های پشتیبان و تسهیل پرولاپس می گردد که ازدهه سوم عمر رخ می دهد.

فشار خون بالای سیستم پورت (PortalHypertension):

-اغلب در رابطه با هموروئید بالا بودن فشار خون پورتال ذکر شده است. هرچند میزان بروزعلایم هموروئید و خونریزی شدید در بیماران مبتلا به افزایش فشار پورت، بیشتر از سایربیماران نمی باشد.

-واریس های انورکتال در بیماران مبتلا به فشار خون پورتال رایج است.

-واریس در میانه رکتوم رخ می دهد (در ارتباطات بین سیستم پورتال و وریدهای رکتال میانی و تحتانی.)

-واریس ها بیشتر در بیمارانی که غیرسیروزی هستند، رخ می دهد و به ندرت دچار خونریزی می شوند، و با درمان علت زمینه ای افزایش فشار پورت برطرف می شوند.

یبوست و زور زدن هنگام دفع :

-مدت های طولانی تصور می شد که یبوست و زور زدن هنگام دفع، علت اصلی ایجادهموروئید است؛ که این ممکن است درست باشد.

-در افراد مبتلا به هموروئید، فشار و تون کانال آنال در هنگام استراحت، بیشتر از سایر افراداست و جالب اینکه این فشار پساز هموروئیدکتومی کاهش می یابد.

عوامل خطرساز دیگر عبارتند از:

-عدم استقرار صحیح آناتومیک

-زمینه خانوادگی

-وضعیت اجتماعی و اقتصادی بالا

-اسهال مزمن

-بدخیمی روده بزرگ

-بیماری کبدی

-چاقی

-افزایش فشار مقعد در حالت استراحت

-آسیب نخاعی

-از دست دادن تون عضلانی رکتال

-جراحی رکتوم

-بیماری های التهابی روده (کولیت اولسراتیو و کرون)

-مقاربت مقعدی

-اپیزیوتومی (برشپرینه هنگام زایمان طبیعی)

پروگنوز

• معمولا هموروئید خود به خود و یا با درمان های حمایتی و دیگر درمان های مرسوم بهبودمی یابد.با این حال گاهی عوارض ترومبوز، عفونت ثانویه، زخم، آبسه و بی اختیاری نیز مشاهده می شود.
• میزان عود با تکنیک غیرجراحی 50 – 10 ٪ در طی یک دوره 5 ساله است؛ درحالی که درجراحی هموروئیدکتومی کمتر از 5 ٪ است.

علائم بیماری:

1. خون ریزی بدون درد حین حرکات روده و دفع
   -توجه: اگر بیمار هم درد هم خونریزی داشته باشد به احتمال زیاد مبتلا به فیشر است.
   -توجه: دفع لخته یا خون مخلوط با مدفوع موارد دیگری غیر از هموروئید را مطرح می کند.
2. خارش یا احساس ناراحتی در ناحیه مقعد.
3. برآمدگی در ناحیه مقعد که ممکن است حساس یا دردناک باشد.
4. بی اختیاری در دفع مدفوع (Fecal incontinence)
5. نشت مدفوع (Encopresis)
6. هموروئید ترومبوزه: گاهی ممکن است خون در هموروئید خارجی جمع شود، و تشکیل یک لخته دهد که آن را هموروئید ترومبوزه می گویند و ایجاد درد شدید، تورم و التهاب می کند.

توصیه های غذایی

• اعتقاد بر این است که رژیم غذایی نقش موثری در ایجاد و جلوگیری از هموروئید دارد.
• افرادی که به طور مداوم از یک رژیم غذایی با فیبر بالا بهره مند هستند؛ کمتر دچارهموروئید می شوند.
• کسانی که غذاهای فرآوری شده را ترجیح می دهند، در معرض خطر بیشتری برای این بیماری قرار دارند.
• رژیم غذایی با فیبر پایین یا نوشیدن ناکافی مایعات، می تواند موجب یبوست گردد.
• دو مورد فوق باعث افزایش فشار در دفع مدفوع شده و به واسطه تولید مدفوع سفت، باعث تشدید هموروئید میگردند.

پیشگیری

• بهترین راه برای جلوگیری از ایجاد هموروئید، داشتن مدفوع نرم است که به راحتی دفع گردد و نیاز به فشار برای دفع آن نباشد.
• رعایت رژیم غذایی با فیبر بالا و نوشیدن مقدار مناسب مایعات ( 6 – 8 لیوان در روز)، می تواند به نظم در دفع و نرم بودن مدفوع کمک کند؛

علاوه براین باعث کاهش یبوست وکاهش نیاز به فشار مضاعف در دفع مدفوع شده که این امرموجب پایین آوردن ریسک گسترش هموروئید در مناطق جدید می گردد.

ادامه مطلب رابادانلود فایل پیوستی مشاهده کنید: