مروری بر سیستم ایمنی

مروری بر سیستم ایمنی

فرمت: pdf  تعداد صفحات:52

• جنبه تاریخی
• مطالعات اولیه ایمنی هومورال و سلولی
• چالش های نظری
• عفونت و ایمنی
• ایمنی ذاتی و اکتسابی
• نقص عملکرد ایمنی و پیامدهای آن

سیستم ایمنی برای دفاع از بدن در برابر پاتوژن های متنوعی مثل ویروس عامل فلج اطفال و کرم های پهن که موجب شیستوزومیازیس می شوند، سازگار شده است. سیستم ایمنی از طیف وسیعی از سلول ها و مولکول های تخصص یافته به وجود آمده که قادر به شناسایی و ازبین بردن عوامل مهاجم و بیگانه می باشند؛ تمام این عوامل در یک شبکه پویا با یکدیگرفعالیت می کنند.
حفاظت بدن توسط سیستم ایمنی را می توان به دو بخش شناسایی و پاسخ تقسیم کرد.شناسایی ایمنی، همان قابلیت سیستم ایمنی در تشخیص و تفکیک عوامل بیگانه از اجزای خودی می باشد. سیستم ایمنی قادر به شناسایی و عکس العمل قاطع و سریع در برابر الگوهای مولکولی که خصوصیات گروهی از پاتوژن های معمول می باشند، است. سیستم ایمنی حتی می تواند تفاوت های شیمیایی که موجب تشخیص یک پاتوژن از سایر پاتوژن ها می شود را به صورت دقیق شناسایی کند. علاوه بر این موارد، سیستم ایمنی می تواند بین مولکولهای بیگانه و سلول ها و مولکول های خود بدن تفاوت قائل شود (تمایز خودی از غیرخودی) وهمچنین این سیستم قادر به تشخیص سلول های تغییر یافته میزبان که می توانند به سرطان منجر شوند، می باشد.
تشخیص پاتوژن توسط سیستم ایمنی ، موجب راه اندازی یک پاسخ اجرایی می شود که منجر به از بین بردن یا خنثی کردن عوامل مهاجم می گردد. چندین جزء از اجزای سیستم ایمنی قادر به تغییر پاسخ های تشخیص اولیه به انواعی از پاسخ های مؤثر شوند که هر کدام از آنها به طور بی نظیری جهت از بین بردن نوع خاصی از پاتوژن مناسب می باشند. یکی از ویژگی های جالب توجه خاطره این است که مانع ابتلای ما به برخی ازبیماری ها برای دومین بار می شود. خاطره ی  ایمنی اساس و مبنای واکسیناسیون بوده و ابزاری جهت آموزش سیستم ایمنی به منظور آماده سازی آن برای حملات بعدی می باشند.

می بایست به این نکته توجه کرد که دو نوع سیستم ایمنی ذاتی و اکتسابی وجود دارد که در حفاظت از بدن ما با یکدیگر همکاری می کنند. ایمنی ذاتی شامل مکانیسم های سلولی ومولکولی بوده که قبل از ایجاد عفونت سازماندهی شده و از آن جلوگیری کرده یا آن را ازبین می برند. این خط دفاعی کارآمد و اولیه در همان ابتدا از بسیاری عفونت ها جلوگیری کرده و برخی عفونت ها طی چند ساعت پس از برخورد با سیستم ایمنی ذاتی از بین می روند.

عناصر تشخیصی سیستم ایمنی ذاتی به صورت دقیقی بین پاتوژن و خودی تمایز قائل می شوند ولی به منظور تشخیص تفاوت های ناچیز در مولکول های بیگانه تخصص یافته نمی باشند.
دومین سیستم ایمنی با نام ایمنی اکتسابی شناخته می شود که طی پاسخ به عفونت، شکل گرفته و به منظور تشخیص، ریشه کنی و سپس یادآوری پاتوژن های مهاجم سازگار شده است. ایمنی اکتسابی مشروط به ایمنی ذاتی بوده و چندین روز پس از عفونت اولیه ایجادمیشود. ایمنی اکتسابی یک خط دفاعی گسترده وثانویه را بوجود می آورد که موجب از بین رفتن پاتوژن هایی می شود که از پاسخ ذاتی فرار کرده و یا علیرغم وجود این پاسخ ها، دربدن باقی مانده اند.

جنبه تاریخی

رشته ایمونولوژی از مشاهده افرادی که از یک بیماری عفونی خاص بهبود یافته و پس ازآن در برابر بیماری مصون می ماندند، شکل گرفت. واژه ی لاتین  immunis به معنای معاف،ریشه کلمۀ ایمنی است که به معنای وضعیت مصون از بیماری عفونی می باشد. شاید اولین مرجع مکتوب برای پدیده ی ایمنی بهThucydidesبرگردد. او در سال 430 قبل از میلاد درتوصیف بیماری طاعون در آتن نوشت، تنها کسانی از این بیماری بهبود یافته اند، می توانند ازبیماران پرستاری کنند ؛ زیرا آنها برای بار دوم به بیماری مبتلا نمی شوند. با وجودی که جوامع ابتدایی پدیده ی ایمنی را می شناختند، ولی تقریباً پس از گذشت 2000 سال این مفهوم به طور موفقیت آمیزی به یک واژه ی کارآمد در پزشکی مبدل گردید.

بررسی های اولیه واکسیناسیون منجر به راهی به سوی ایمونولوژی گردیدند

اولین تلاش های گزارش شده به منظور القای عمدی ایمنی در قرن پانزدهم توسط چینی هاو ترك ها صورت گرفت. آنها تلاش کردند تا از آبله که در 30 درصد موارد کشنده بود و درافراد بهبود یافته نیز تا آخر عمر بد شکلی به جای می گذاشت، پیشگیری کنند.

گزارشات حاکی از آن هستند که پوسته های خشک شده ناشی از زخم های آبله درسوراخ های بینی استنشاق می شدند و یا در زخم های کوچک سطح پوست ( روشی که مایه کوبی نامیده می شود) وارد می گردیدند، تا از این بیماری خطرناك جلوگیری شود. درسال 1718 ، خانم ماری ورتلی مونتاگو همسر سفیر انگلستان در قسطنتنیه اثرات مثبت مایه کوبی بر روی جمعیت های بومی ترکیه را مشاهده نمود و این روش را بر روی فرزندان خود انجام داد. در سال 1798 ادوارد جنر(پزشک انگلیس ی) پیشرفت بزرگی را در ایجادعمدی مصونیت به وجود آورد.

با در نظر داشتن این واقعیت که دختران شیردوش مبتلا به بیماري خفیف آبلۀ گاوی، در برابر بیماری شدیدتر آبله مصون می شدند، جنر استنباط کرد که تزریق مایع پوستول آبلۀ گاوی به افراد، می تواند موجب مصونیت آنها در برابر آبله شود. جهت آزمودن این فرضیه ، وی یک پسر 8 ساله را با مایع پوستول آبلۀ گاوی تلقیح نمود و سپس عمداً بچه را با آبلۀ انسانی آلوده ساخت. چنان که پیش بینی می شد، بچه به آبله مبتلا نشد.

روش جنر در تلقیح آبله گاوی جهت حفاظت در برابر آبله انسانی ، به سرعت در سرتاسر اروپا گسترش یافت. با این حال، نزدیک به صد سال قبل، از چنین روشی برای سایربیماری ها استفاده می شد. همانند اغلب وقایعی که در علوم رخ می دهد، خوش شانسی به همراه مشاهدات دقیق و هوشمندانه منجر به پیشرفت ایمونولوژی (مثل معرفی ایمنی دربرابر وبا) گردید. لویی پاستور موفق شد باکتری عامل وبای ماکیان را کشت دهد. نقش این باکتری هنگامی اثبات شد که جوجه های تلقیح شده با محیط کشت این باکتری، دچار وبای کشنده شدند.

ادامه مطلب رابادانلود فایل پیوستی مشاهده کنید: